Mediarecht  

Rb. Den Haag 26 februari 2025, IEF 22573; ECLI:NL:RBDHA:2025:2716 (De Correspondent tegen de Staat der Nederlanden (het OM)). Journalisten hebben in opdracht van De Correspondent een reconstructie gemaakt van het Nederlandse hulpmiddelenbeleid ten tijde van de coronapandemie en hebben in het kader van dit reconstructieonderzoek een ontmoeting gehad met verdachten tegen wie nu een strafrechtelijk onderzoek loopt. Dit gesprek is afgeluisterd door het OM. In deze procedure vordert De Correspondent dat de rechtbank voor recht verklaart dat de Staat onrechtmatig heeft gehandeld jegens De Correspondent door in strijd te handelen met artikel 10 EVRM door het journalistieke brongeheim te schenden. De Correspondent stelt dat het OM ervan op de hoogte was dat er minimaal één journalist zou deelnemen aan het gesprek, en toch heeft het OM de bijeenkomst opgenomen en vastgelegd in het proces-verbaal, zonder inachtneming van de formele vereisten en waarborgen en zonder voorafgaande beoordeling en toetsing door een rechter.

Rb. Den Haag 25 februari 2025, IEF 22558, IT 4791;ECLI:NL:RBDHA:2025:2546 (Eiseres en Stichting Donorkind Den Haag tegen gedaagde). De feiten van deze zaak zullen velen niet zijn ontgaan. Gedaagde is sinds 2007 actief als spermadonor. Met zijn sperma zijn minimaal 550 kinderen verwekt. Eisers zijn de Stichting Donorkind Den Haag (hierna: de Stichting) en eiseres (samen: de Stichting c.s.), procederend voor zichzelf en als wettelijke vertegenwoordiger van haar minderjarige zoon. De spermadonatie van gedaagde heeft geresulteerd in de geboorte van de zoon van eiseres. In 2024 heeft Netflix een documentaire over het donorschap van gedaagde uitgebracht. Hierin komen enkele ouders, waaronder eiseres, aan het woord. Gedaagde wilde niet meewerken aan deze documentaire. Na het verschijnen van de documentaire heeft gedaagde zich door verschillende media laten interviewen, en heeft hij ook zelf een aantal YouTube-video’s geplaatst. Hierin reageert hij op de uitlatingen die gedaan werden door de betrokken ouders. Hij richt zich dan direct en indirect tot zijn donorkinderen en hun ouders, en probeert ze te beïnvloeden met adviezen. In dit kort geding vorderen de Stichting c.s. primair gedaagde te gebieden zijn YouTube-kanaal te verwijderen, subsidiair alle video’s vanaf juli 2021 te verwijderen, en meer subsidiair een aantal video’s te verwijderen. Ook vorderen zij dat gedaagde verboden wordt om in welke vorm dan ook uitlatingen te doen over het donorschap, de donorkinderen en hun ouders.  

Rb. Amsterdam 11 februari 2025, IEF 22556, IT 4788; ECLI:NL:RBAMS:2025:962 (Eiseres sub 1 c.s. tegen gedaagde). Eiseres sub 1 is een handelsonderneming die onder verschillende handelsnamen diverse diensten aanbiedt en producten verkoopt. Een deel van haar handelswaar koopt zij in Thailand in. Om haar diensten te promoten, adverteert eiseres sub 1 onder meer op Facebook. Eiser sub 2 en zijn broer zijn vennoten van eiseres sub 1. Gedaagde heeft op Facebook gereageerd op berichten die door eiser sub 2 zijn geplaatst. Deze berichten hebben alle als strekking dat eiser sub 2 een oplichter is. Eiseres sub 1 c.s. hebben gedaagde meerdere keren gesommeerd de berichten te verwijderen, maar dit heeft niet tot een oplossing geleid. In deze zaak vorderen eiseres sub 1 c.s. een verklaring voor recht dat een aantal uitlatingen onrechtmatig is, dat gedaagde een schadevergoeding van € 5.000 moet betalen, dat hij de berichten moet verwijderen en verwijderd moet houden, en tot slot dat gedaagde wordt verboden zich op Facebook over eiseres sub 1 uit te laten. In reconventie vordert gedaagde dat eiseres sub 1 c.s. worden veroordeeld tot het betalen van een immateriële schadevergoeding. De reden hiervoor is dat gedaagde gehuwd is met een Thaise vrouw en met haar in Thailand wil gaan wonen. Volgens gedaagde kan hij schade ondervinden, omdat eiseres sub 1 c.s. een melding over hem hebben gedaan bij de Thaise autoriteiten. 

Rb. Amsterdam 29 januari 2025, IEF ; ECLI:NL:RBAMS:2025:554 (Eisers tegen NRC). Deze zaak betreft een geschil tussen [eiser 1] B.V. en MEDIAHUIS NRC B.V. (hierna: NRC), over publicaties in de NRC die beschuldigingen bevatten over het lozen van gevaarlijke stoffen, zoals benzeen, en slechte arbeidsomstandigheden bij [eiser 1]. NRC berichtte dat [eiser 1] B.V. wekelijks tientallen liters kankerverwekkend benzeen ongezuiverd in een nabijgelegen rivier loost. Dit werd ondersteund door verklaringen van oud-medewerkers en documenten die NRC had ingezien. Daarnaast zouden volgens de NRC medewerkers van [eiser 1] B.V. zonder adequate bescherming en opleiding werken met gevaarlijke stoffen zoals benzeen, formaldehyde, fenol en naftaleen. Dit leidde tot meerdere ernstige bedrijfsongevallen, waarvan de meeste niet bij de Arbeidsinspectie zijn gemeld. [eiser 1] B.V. stelt dat de publicaties van NRC onrechtmatig zijn omdat ze onjuiste en ongefundeerde beschuldigingen bevatten over het lozen van gevaarlijke stoffen en slechte arbeidsomstandigheden. Er zou hiervoor onvoldoende feitelijke onderbouwing zijn, en NRC zou niet de nodige journalistieke zorgvuldigheid in acht hebben genomen door geen hoor en wederhoor te hebben toegepast. [Eiser 1] B.V. vordert rectificatie van onjuiste en schadelijke publicaties, een schadevergoeding voor reputatieschade en financiële verliezen, en een verbod op verdere schadelijke publicaties door NRC.

Rb. Den Bosch 31 januari 2025, IEF 22525, IT 4775 (Eiser tegen gedaagde). Gedaagde is samen met persoon 1 bestuurder van Taxeco, een juridisch (belasting-)adviesbureau. Eiser is directeur van een onderneming die een groothandel exploiteert en machines en werktuigen verhuurt. De partijen kwamen met elkaar in contact nadat gedaagde de juridische belangen van een vriend van eiser had behartigd. Eiser heeft destijds het verschuldigde bedrag voor de diensten voorgeschoten. Daarna raakte hij verder betrokken door leningen te verstrekken aan cliënten van gedaagde. Nadat er niets in de zaken gebeurde en in de media veel negatieve berichten verschenen over Taxeco, probeerde eiser contact te zoeken. Dit lukte niet. Hij schreef e-mails en liet ook een voicemail achter, die door gedaagde als bedreigend werd ervaren. Gedaagde heeft hierop delen van dit voicemailbericht op zijn socialmediakanalen, waaronder LinkedIn en X, geplaatst. Gedaagde heeft een bereik van meer dan 35.000 volgers en roept deze uitdrukkelijk op zijn berichten te delen en hierop te reageren. Dit leidde tot haatdragende reacties. In dit kort geding vordert eiser onder andere verwijdering van de posts, plaatsing van een rectificatie op de socialmediakanalen en veroordeling van gedaagde in de proceskosten. Deze vorderingen zijn gebaseerd op een onrechtmatige daad.

Rb. Midden-Nederland 20 december 2024, IEF 22493, IT 4762; ECLI:NL:RBMNE:2024:7070 (eiser sub 1 c.s. tegen KRO-NCRV). De Rechtbank heeft in een kort geding uitspraak gedaan tussen eiser sub 1 c.s., voormalig bestuurders van de gefailleerde zorginstelling onderneming 1, en de publieke omroep KRO-NCRV. Het geschil betreft een uitzending van een programma waarin misstanden bij onderneming 1 aan de kaak worden gesteld. Eisers vorderen rectificatie, verwijdering van de uitzending en het bijbehorende artikel. Zij stellen dat de publicaties onrechtmatig zijn omdat deze hun reputatie hebben aangetast en hun privacy hebben geschonden. 

Vzr. Rb. Amsterdam 14 november 2024, IEF 22442; C/13/759349 (ILFT tegen BNR). Deze zaak gaat over een artikel van BNR Nieuwsradio over een in Nederland gevestigd advocatenkantoor. In het artikel wordt beweerd dat dit kantoor jarenlang de Iraanse olie-industrie zou hebben geholpen Amerikaanse sancties te ontwijken. De partijen in dit kort geding zijn International Law Firm Taheri (hierna: ILFT) en eiser 1 tegen Business Nieuws Holding (hierna: BNR). De journalist die het stuk schreef, maakte zich bekend aan eiser 1. Hij vroeg hierbij om een reactie op de aannames in het artikel. Eiser 1 reageerde door kortweg te stellen dat ILFT op geen enkele manier sanctieregels heeft vermeden of overtreden en dat het stuk schade aan het kantoor zal toebrengen. BNR heeft toegezegd het artikel, zodra het af was, aan ILFT voor te leggen om hen gelegenheid tot weerwoord te geven. Een dag later liet BNR weten dat het artikel nog niet af was, maar dat zij geen reden zagen om de publicatie uit te stellen. In dit kort geding vordert ILFT dat BNR wordt geboden om niet tot publicatie over te gaan, dan wel het artikel zodanig aan te passen dat de inhoud niet naar ILFT herleidbaar is.

Hof Arnhem-Leeuwarden 19 november 2024, IEF 22383, IT 4676 (Eisers tegen BNNVARA). In 2023 heeft BNNVARA een tv-programma van Zembla uitgezonden met de titel ‘Sluiproute Iran’ (hierna: de Uitzending). Hierin wordt aandacht besteed aan de rol van eiser bij het ontduiken van sancties tegen Iran. Eiser stelt zich op het standpunt dat door de Uitzending zijn eer en goede naam zijn aangetast, wat onrechtmatig is, en dat zijn recht op eerbiediging van zijn persoonlijke levenssfeer in de gegeven omstandigheden zwaarder moet wegen dan het recht van BNNVARA op vrijheid van meningsuiting. In een kort geding vorig jaar oordeelde de rechtbank dat de persvrijheid in dit geval diende te prevaleren en wees zij de vorderingen af [zie IEF 21408]. In hoger beroep heeft het hof de verbodsvordering alsnog toegewezen.

Vzr. Rb. Den Haag 4 oktober 2024, IEF 22309 (Eiser tegen Diekstra en DPG). Eiser is werkzaam als juridisch adviseur en fiscalist bij het advieskantoor TaXeCo. Daarnaast is hij juridisch adviseur van de Stichting Music #MeToo (hierna: de Stichting). Diekstra is een publiekelijk bekende advocaat, die onder andere voor slachtoffers van seksueel misbruik optreedt. DPG is uitgever van verschillende dagbladen, waaronder het Algemeen Dagblad (hierna: het AD). In dit kort geding oordeelt de voorzieningenrechter over de rechtmatigheid van uitlatingen die Diekstra middels het AD heeft gedaan over eiser. De feiten luiden als volgt. B. heeft online een melding gedaan bij de politie en heeft Diekstra beschuldigd van grensoverschrijdend gedrag. De Stichting heeft op meerdere manieren deze informatie naar buiten gebracht. Diekstra heeft zich hier ook over uitgelaten, onder andere in het AD en het NRC. Dit heeft al geleid tot meerdere kort gedingen [zie IEF 21857 en IEF 21211]. 

Rb. Amsterdam 21 augustus 2024, IEF 22294, IT 4632; ECLI:NL:RBAMS:2024:5230 (Eiser tegen Noordkaap). Eiser is een ondernemer en verkoopt onder andere boten. Noordkaap produceert het programma 'Undercover in Nederland', waarbij misstanden aan de kaak gesteld worden. De aflevering waarin een item over eiser ging, heeft tot een geschil geleid. In de uitzending is eiser geconfronteerd met een koper van een boot die niet door hem was geleverd. In deze uitzending kwamen meerdere personen aan het woord die een tekortkoming van eiser aankaartten. Eiser is in deze aflevering, die in 2022 werd uitgezonden, niet herkenbaar in beeld gebracht. In hetzelfde jaar heeft Noordkaap nogmaals opnames gemaakt van eiser, ditmaal omdat eiser een scooter had gekocht maar niet betaald. Dit beeldmateriaal is in 2023 uitgezonden, waarbij drie andere personen aan het woord kwamen. In deze uitzending is eiser herkenbaar in beeld gebracht en wordt hij door de presentator meerdere keren een oplichter genoemd.