Reclamerecht  

Het Hof overweegt dat in het hoofdgeding twee verschillende wijzen van vergelijkende reclame aan de orde zijn.

In het eerste geval wordt het algemene niveau van de door concurrerende warenhuisketens toegepaste prijzen ter zake van hun assortimenten vergelijkbare producten vergeleken en wordt daaruit afgeleid hoeveel de consument jaarlijks kan besparen naargelang hij dagelijks zijn aankopen van gangbare consumptiegoederen bij de ene keten en niet bij de andere doet.

Bij de tweede wijze van reclame verklaart de adverteerder dat al zijn producten met een rood etiket met de vermelding „BASIC” door hem worden verkocht tegen de laagste prijs in België.

Het Hof bespreekt de vragen redelijk uitgebreid en komt vervolgens tot de conclusie dat: 

1)      De in artikel 3 bis, lid 1, sub b, van de richtlijn 84/450, zoals gewijzigd bij richtlijn 97/55, inzake misleidende reclame en vergelijkende reclame gestelde voorwaarde voor geoorloofdheid van vergelijkende reclame moet aldus worden uitgelegd, dat zij er niet aan in de weg staat dat vergelijkende reclame collectief ziet op assortimenten van gangbare consumptiegoederen die door twee concurrerende warenhuisketens worden verkocht, voor zover die assortimenten aan beide zijden bestaan uit individuele producten die, per paar bezien, individueel voldoen aan het in die bepaling gestelde vereiste van vergelijkbaarheid.

2)      Artikel 3 bis, lid 1, sub c, van richtlijn 84/450, zoals gewijzigd bij richtlijn 97/55, moet aldus worden uitgelegd, dat het in deze bepaling gestelde vereiste dat de reclame de kenmerken van de betrokken goederen „op objectieve wijze [...] met elkaar vergelijkt”, bij vergelijking van de prijzen van een assortiment van vergelijkbare gangbare consumptiegoederen die door concurrerende warenhuisketens worden verkocht of van het algemene niveau van de door deze ketens toegepaste prijzen ter zake van het assortiment van de vergelijkbare producten die zij verkopen, niet betekent dat de vergeleken producten en prijzen, te weten zowel die van de adverteerder als die van al zijn bij de vergelijking betrokken concurrenten, uitdrukkelijk en uitputtend in de reclameboodschap worden genoemd.

3)      Artikel 3 bis, lid 1, sub c, van richtlijn 84/450, zoals gewijzigd bij richtlijn 97/55, moet aldus worden uitgelegd, dat in de zin van deze bepaling worden beschouwd als „controleerbare” kenmerken van goederen die door twee concurrerende warenhuisketens worden verkocht:

–      de prijzen van die goederen;

–        het algemene niveau van de prijzen die respectievelijk door die warenhuisketens worden toegepast ter zake van hun assortiment vergelijkbare producten en het bedrag dat de consument die dergelijke producten bij de ene keten en niet bij de anderen koopt, kan besparen, voor zover de betrokken goederen daadwerkelijk deel uitmaken van het assortiment vergelijkbare producten aan de hand waarvan het genoemde algemene prijsniveau is bepaald.

4)      Artikel 3 bis, lid 1, sub c, van richtlijn 84/450, zoals gewijzigd bij richtlijn 97/55, moet aldus worden uitgelegd, dat wanneer een kenmerk in vergelijkende reclame wordt vermeld zonder dat de vergelijkingsbestanddelen waarop de vermelding van dit kenmerk berust, in deze reclame zijn genoemd, dat kenmerk slechts voldoet aan het in die bepaling gestelde vereiste van controleerbaarheid indien de adverteerder met name voor de geadresseerden van die boodschap te kennen geeft waar en hoe deze gemakkelijk kennis kunnen nemen van die bestanddelen om de juistheid daarvan en de juistheid van het betrokken kenmerk te controleren of, indien zij niet over de daartoe vereiste kennis van zaken beschikken, te laten controleren.

5)      Artikel 3 bis, lid 1, sub a, van richtlijn 84/450, zoals gewijzigd bij richtlijn 97/55, moet aldus worden uitgelegd, dat vergelijkende reclame die vermeldt dat het algemene prijsniveau van de adverteerder lager is dan dat van zijn voornaamste concurrenten, terwijl enkel een staal producten is vergeleken, misleidend kan zijn wanneer:

–        uit de reclameboodschap niet blijkt dat slechts een staal producten en niet alle producten van de adverteerder zijn vergeleken;

–        de reclameboodschap de bestanddelen van de vergelijking niet identificeert of de geadresseerde niet inlicht over de informatiebron waar die identificatie toegankelijk is, of

–        in de reclameboodschap een collectieve verwijzing is opgenomen naar de mate van de besparingen die kunnen worden gerealiseerd door de consument die zijn aankopen bij de adverteerder en niet bij zijn concurrenten doet, zonder individualisering van het algemene niveau van de respectievelijk door elk van die concurrenten toegepaste prijzen en van het bedrag van de besparingen die kunnen worden verwezenlijkt door bij de adverteerder en niet bij elk van deze concurrenten te kopen.

Lees het arrest hier.

Strijd met de WEL. De eerste vraag die de rechtbank beantwoordt is of Coca Cola aldus in strijd handelt met de in artikelen 3 en 4 WEL (Warenbesluit Etikettering Levensmiddelen) neergelegde voorschriften omtrent de aanduiding van producten. USD voert aan dat Coca Cola door de presentatie van Aquana Sportwater met de aanduiding “sportwater”, terwijl Aquana Sportwater geen water is maar een frisdrank, in strijd handelt met de artikelen 3 en 4 WEL. 

 “Vaststaat dat Coca-Cola aan de (…) aanmerking van de KvW (Keuringsdienst van Waren), dat de aanduiding moet worden aangevuld met de zinsnede “met toegevoegde voedingsstoffen…” inmiddels heeft voldaan door de aanduiding aan te vullen met het woord “toegevoegde” vóór “vitaminen”. De conclusie moet dan ook zijn dat de als aanduiding te kwalificeren omschrijving van de drank van Aquana naar inhoud voldoende duidelijk is en in dat opzicht voldoet aan het vereiste als opgenomen in artikel 4 lid 1 aanhef en sub c WEL”.

Misleidende reclame. In geschil is vervolgens de tweede vraag of de presentatie van Aquana Sportwater misleidend is in de zin van artikel 29 Warenwet en artikel 6:164 BW door onder meer het gebruik van de benaming “Sportwater”.

Volgens USD “is het gebruik van de benaming Sportwater misleidend, omdat de consument niet verwacht dat aan Sportwater een smaak is toegevoegd en deze benaming derhalve is gereserveerd voor een drank van een bepaalde samenstelling en smaak (…).” 

“Voorop staat dat (…) er geen wettelijk voorgeschreven of algemeen gebruikelijke benaming bestaat voor de litigieuze dranken, zodat het partijen in beginsel vrij stond hier een benaming voor te kiezen.” De rechtbank vervolgt met: “Dat de gemiddeld geïnformeerde oplettende consument bij de benaming Sportwater uitsluitend denkt aan een drank met de samenstelling en smaak als die van AA Sportdrank, is niet gebleken.” Voorts acht de rechtbank het van belang dat deze benaming door Coca Cola gebruikt wordt met een verwijzing naar een smaak. De rechtbank concludeert dat er geen sprake van misleidende reclame.

Lees het  vonnis hier.

Voor wat betreft de mededeling dat de Nobiles Carrièredagen het grootste carrière-evenement in het najaar is, wordt geoordeeld dat niet aannemelijk is dat de bodemrechter zal oordelen dat die mededeling onrechtmatig is. Immers is de claim het grootste carrière-evenement te zijn in deze mededeling beperkt tot het najaar en heeft Memory niet bestreden dat de Nobiles Carrièredagen ook het grootste carrière-evenement in het najaar is.

Niet valt in te zien dat het publiek dc mededeling niet in deze zin zou opvatten of dat bij het publiek de suggestie zou kunnen worden gewekt dat de Nobiles Carrièredagen in het algemeen het grootste carrière-evenement in Nederland is. Bovendien gaat het hier om een reclame-uiting, waarbij in beginsel geldt dat overdrijvingen door toevoegingen als woorden als ‘grootste’ niet zonder meer ertoe leidt dat de mededeling misleidend en dus onrechtmatig is. Vooralsnog wordt daarom. op dit punt niet uitgegaan van een misleidende mededeling en onrechtmatig handelen van Nobiles jegens Memory.

De mededeling dat de Nationale Carrièrebeurs van memory een uniek evenement is leven vooralsnog onvoldoende grond voor het oordeel dat sprake is van een misleidende uiting. Het gebruik van het woord uniek’ moet naar het oordeel van de voorzieningenrechter worden gezien als een in reclame-uitingen gebruikelijke overdrijving waarmee wordt getracht het eigen product te onderscheiden van andere producten. In dit geval valt niet in te zien op welke wijze het gebruik van de toevoeging ‘uniek’ in de mededelingen van Memory kan leiden tot misleiding van het publiek omtrent de carrière-evenementen die partijen organiseren.

Vastgesteld moet worden dat niet Memory maar Memory Productions Publications houder is van de websjte wwwcarrieredagen.nl Indien geoordeeld zou moeten worden dat het gebruik van deze website een inbreuk op de handelsnaam of merkenrechten van Nobiles betekent kan dit daarom niet leiden tot de conclusie dat Memory onrechtmatig heeft gehandeld jegens Nobilea. Dit deel van de vordering is dan ook niet toewijsbaar.

Nobiles zal zich verder  moeten onthouden van het doen van de mededeling dat de Nobiles Carrièredagen door 10.500 bezoekers is bezocht dan wel dat de Nationale Carrièrebeurs jaarlijks door 10.500 bezoekers wordt bezocht. Gelet op artikel 6:194 BW heeft Memory belang bij rectificatie van deze mededeling(en).

De vordering om Nobiles te veroordelen tot afgifte van een lijst met alle relaties van Nobiles die de voorjaarsbrochure 2006 hebben ontvangen is niet toewijsbaar, omdat toewijzing ertoe zou leiden dat Nobiles bedrijfsgeheimen aan Memory, namelijk informatie omtrent (potentiële) standhouders, zou moeten prijsgeven en de voorzieningenrechter niet inziet dat Memory op dit punt een zodanig belang heeft dat het belang van Nobiles om baar bedrijfsgeheimen te bewaren daarvoor zou moeten wijken.

Lees het vonnis hier.

*Hof Den Bosch 19 juni 1991, Slankheidsgordel, IER 1991/4