Gerechtshof bevestigt auteursrechtinbreuk door Beukenhorst c.s. op Alta koffiekopje; schadevergoeding verlaagd

Hof Arnhem-Leeuwarden 15 April 2025, IEF nummer, ECLI:NL:GHARL:2025:2315 (Beukenhorst c.s. tegen Royal Tableware Group B.V. en Baten Promotion B.V.). Royal Tableware Group B.V. stelt in de hoofdzaak dat Beukenhorst B.V. en Beukenhorst Kaffee GmbH (samen: Beukenhorst c.s.) inbreuk maken op haar auteursrechten door nagemaakte Alta koffiekopjes op de markt te brengen. Royal Tableware is houdster van de intellectuele eigendomsrechten op het Alta servies. Beukenhorst c.s. hebben de kopjes besteld bij producent Baten nadat hun eerdere leverancier APD wegens productieproblemen niet kon leveren. Royal Tableware vordert onder meer staking van de inbreuk en schadevergoeding. Beukenhorst c.s. roepen in vrijwaring Baten op, stellende dat zij bij haar bestelling heeft gedwaald dan wel dat Baten tekortgeschoten is. De rechtbank Gelderland wijst in de hoofdzaak de vorderingen van Royal Tableware grotendeels toe, waaronder schadevergoeding van € 42.611,42 wegens gederfde winst. De vordering wegens verlies aan exclusiviteit wordt afgewezen. De vorderingen van Beukenhorst c.s. in de vrijwaringszaak worden afgewezen. Beukenhorst c.s. en Royal Tableware stellen hoger beroep in.

In hoger beroep erkennen Beukenhorst c.s. dat het Alta koffiekopje auteursrechtelijk beschermd is en dat hun kopjes kopieën zijn. Het hof oordeelt dat Beukenhorst c.s. inbreuk maken op het auteursrecht van Royal Tableware. Dat zij de kopjes lieten maken wegens leveringsproblemen en met (vermeende) toestemming van APD, doet daaraan niet af. Ook Beukenhorst Kaffee heeft inbreuk gemaakt door de kopjes af te nemen, uit te stallen en mogelijk als relatiegeschenk te gebruiken, ook al was zij geen contractant van Baten. Het hof heroverweegt de schadevergoeding. Het uitgangspunt van Royal Tableware dat jaarlijks gelijkmatig kopjes zijn afgenomen wordt gevolgd. Het hof acht de door haar gestelde winstmarge van 35% voldoende onderbouwd. Wel wordt rekening gehouden met de coronaperiode, waarin vermoedelijk minder kopjes zijn verkocht, en met het feit dat de voorraad is vernietigd. Het hof begroot de schade daarom op € 22.527,-. De vordering van Royal Tableware wegens verlies aan exclusiviteit wordt afgewezen wegens onvoldoende onderbouwing.

Beukenhorst Kaffee wordt niet langer hoofdelijk veroordeeld tot betaling van de schadevergoeding, aangezien Royal Tableware onvoldoende heeft toegelicht dat zij door haar afzonderlijk schade heeft geleden. In de vrijwaringszaak wijst het hof het hoger beroep van Beukenhorst c.s. af. Zij hebben onvoldoende aangetoond dat Baten heeft gegarandeerd dat geen rechten van derden op het ontwerp rustten. Ook een beroep op dwaling slaagt niet, nu geen vordering tot vernietiging is ingesteld en een zelfstandige rechtsgrond voor schadevergoeding ontbreekt. Het hof bevestigt de auteursrechtinbreuk, verlaagt de schadevergoeding en verwerpt het beroep op verlies aan exclusiviteit. In de vrijwaringszaak krijgt Beukenhorst c.s. opnieuw geen gelijk. Beukenhorst c.s. worden in de proceskosten van de vrijwaringszaak in hoger beroep veroordeeld tot betaling van € 2.135,- aan griffierecht en € 4.426,- aan salaris advocaat aan Baten. In de hoofdzaak worden de proceskosten in het principale hoger beroep gecompenseerd, ieder draagt zijn eigen kosten. Royal Tableware wordt als de in het ongelijk gestelde partij in het incidentele hoger beroep veroordeeld in de proceskosten daarvan, begroot op € 858,-.

6.5. Deze argumenten leiden echter niet tot een ander oordeel. Ook in geval van leveringsproblemen is het niet toegestaan om kopjes na te maken. Die omstandigheid levert dus geen rechtvaardiging voor een auteursrechtinbreuk op. Voor zover Beukenhorst c.s. ook hebben bedoeld aan te voeren dat zij met toestemming van [naam1] /Royal Tableware de kopjes hebben nagemaakt, is dit argument onvoldoende uitgewerkt. In het aangehaalde e-mailbericht van APD van 15 februari 2019 wordt onder meer opgemerkt dat APD geen probleem heeft met het alternatieve servies en dat APD op [naam1] weinig invloed heeft. Dit bericht dateert echter van na de bestelling en levering van Beukenhorst bij Baten. Bovendien is hiermee onvoldoende onderbouwd dat Beukenhorst c.s., op basis van uitlatingen of gedragingen van de toenmalige rechthebbende [naam1] , gerechtvaardigd ervan uit mochten gaan dat zij de kopjes mochten laten namaken. Er blijkt niet dat Beukenhorst c.s. bij [naam1] om toestemming hebben gevraagd en onduidelijk is waarom een dergelijke toestemming uit een opmerking van APD kan worden afgeleid. APD kocht de kopjes van [naam2] B.V. (handelsagent van [naam1] ) om deze te bedrukken, wat illustreert dat APD en [naam1] niet zomaar met elkaar zijn te vereenzelvigen, noch dat de schijn is gewekt dat APD zulke verstrekkende mededelingen namens [naam1] mocht doen. Het bericht bevestigt bovendien eerder het onderscheid tussen APD en [naam1].

6.23. De volgende vraag is of Royal Tableware naast de gederfde winst recht heeft op een schadevergoeding aan verlies van exclusiviteit. Bij een auteursrechtinbreuk kan schade worden geleden bestaande uit verlies aan onderscheidende kracht van het auteursrecht waardoor de exclusiviteit ervan afneemt. In beginsel is de waarde van de exclusiviteit echter verdisconteerd in de gederfde winst. Dat Royal Tableware aanvullende schade heeft geleden door verlies van exclusiviteit of afbreuk van haar reputatie omdat de inbreukmakende kopjes van inferieure kwaliteit waren dan de Alta koffiekopjes is onvoldoende gebleken. Niet voldoende is onderbouwd dat afnemers van Beukenhorst die het in eerste instantie om de koffie is te doen en de koffiekopjes erbij geleverd krijgen werkelijk voor ogen hebben gehad dat ze te maken hebben met een Alta ontwerp dat vervolgens van mindere kwaliteit bleek te zijn, en onvoldoende aannemelijk is geworden dat dit vervolgens heeft geleid (of zal leiden) tot een kleinere afname van originele koffiekopjes van Alta. Daar komt bij dat Beukenhorst haar klanten een rectificatie heeft gestuurd, waar de klanten uit op kunnen maken dat de kopjes van inferieure kwaliteit geen originele Alta-kopjes waren.